Thứ Hai, 2 tháng 1, 2017

LỤC TỰ KHÍ CÔNG (Vo Ha)

LỤC TỰ KHÍ CÔNG
Lương Y Võ Hà

Dưỡng sinh bằng những phương pháp khí công là một bộ phận quan trọng của y học cổ truyền phương Đông. Chương "Nhiếp Sinh" của sách Nội Kinh đã đề cập đến nguyên nhân mà những bậc chân nhân của thời thượng cổ có thể diên niên ích thọ. Đó là "Thuận theo trời đất nắm lấy Âm Dương hô hấp tinh khí độc lập thủ thần." Trên tinh thần nầy qua nhiều thế hệ đã có rất nhiều phương pháp khí công được biết đến. Tuy nhiên Lục tự khí công có lẽ là phương pháp duy nhất đã phối hợp giữa kỷ thuật hô hấp và sự rung động của âm thanh nhằm khai mở huyệt đạo và khử trược lưu thanh cho yêu cầu chữa bệnh dưỡng sinh.

Những kỷ thuật dùng âm thanh hoặc âm nhạc để chữa bệnh hoặc để dẫn dắt con người thể nhập vào những trạng thái tâm lý hoặc tâm linh nhất định đã được biết đến từ xưa ở nhiều dân tộc cũng như nhiều nền văn hoá khác nhau trong tôn giáo cũng như trong y học. Theo quan niệm Thiên nhân tương ứng của khí công cổ đại mỗi âm thanh hoặc ý niệm đều tương ứng với một loại khí nhất định trong cơ thể cũng như ngoài vũ trụ. Do đó ta có thể vận dung âm hưởng với cường độ và trường độ thích hợp để điều chỉnh những rối loạn bệnh lý hoặc nâng cao nội khí trong cơ thể.

Lục tự khí công còn gọi là Lục tự quyết là một phương pháp khí công đặc thù đã ứng dụng nguyên tắc trên vào việc chữa bệnh dưỡng sinh. Bí quyết của phương pháp là hít vào bằng mủi thở ra bằng miệng. Khi thở ra kết hợp với niệm tự quyết. Lời quyết không phát ra thành tiếng nhưng tâm vẫn ghi nhận được. Đây là một loại tĩnh công Công pháp không cần bất cứ một động tác hoặc chiêu thức gì. Cách thở cũng đơn giản. Thở 2 thì không nín hơi. Tuy nhiên sự kết hợp đặc biệt giữa hô hấp và tự quyết có thể tạo ra những xung lực có hiệu ứng khai mở  thanh tẩy rất kỳ diệu.Tương truyền Lục tự khí công do Xích Tùng Tử một đạo trưởng tu luyện pháp trường sinh ở núi Hoa Sơn nghiên cứu ứng dụng và truyền bá ra cho đời sau. Lục tự quyết gồm 6 chữ : Suy Hô Hư Ha Hí Hu. Mỗi chữ ứng với một loại khí hoặc tạng phủ nhất định trong cơ thể con người.

Chữ SUY ứng với Thận Bàng quang thuộc Thuỷ khí.
Chữ  ứng với Tỳ Vị thuộc Thổ khí.
Chữ  ứng với Can Đởm thuộc Mộc khí.
Chữ HA ứng với Tâm Tiểu trường thuộc Hoả khí.
Chữ  ứng với Phế. Đại trường thuộc Kim khí.
Chữ HU ứng với Tâm bào Tâm tiêu thuộc Hoả khí.

·  THỰC HÀNH
Tắm rữa sạch sẽ quần áo nới lỏng chọn nơi yên tỉnh thoáng mát không có ruồi muỗi.
Ngồi xếp bằng thông thường ngồi bán già hoặc ngồi trên ghế hai chân chạm đất. Hai lòng bàn tay đặt trên hai đùi. Eo hơi thót lại. Vai buông lỏng. Cằm hơi thu vào. Lưng thẳng. Hai mắt khép hờ.
Hít vào bằng mủi. Hít vào xuống bụng dưới. Chỉ cần biết trong ý niệm rằng ta đang hít vào một luồng Thiên khí từ đỉnh đầu đi thẳng xuống bụng dưới. Không cần quan tâm khí đi như thế nào cũng không cần cố hít vào quá sâu.

Thở ra bằng miệng. Trong khi thở ra liên tục phát ra một tự quyết. Ở mỗi hơi thở tự quyết chỉ phát ra một lần và ngân vang cho đến cuối hơi. Thở ra chậm nhẹ và đều đồng thời từ từ ép sát bụng vào. Thì thở ra dài hơn thì hít vào. Trong lúc thở ra môi và lưỡi ở vị trí thích hợp để phát ra âm quyết đã chọn. Tuy nhiên chỉ phát bằng ý niệm mà không phát ra thành tiếng sao cho chỉ có sự rung động trong cổ họng và nghe được rõ ràng trong tâm mà vẫn không phát âm ra ngoài. Như vậy sẽ chỉ có hơi thở thoát ra miệng. Âm quyết chỉ hiện diện trong tư tưởng của người tập người ngoài không nghe thấy.

Đến cuối hơi thở miệng lại ngậm lại đầu lưỡi chạm nướu răng trên và tiếp tục hít xuống bụng dưới để bắt đầu chu kỳ thở tiếp theo. Hơi thở nầy kế tiếp hơi thở kia khoan thai không thô không gấp.

Đối với người bình thường có thể tập mỗi âm khoảng 24 hơi thở theo một thứ tự nhất định từ âm nầy đến âm kia. Mỗi ngày có thể tập 1 hoặc 2 lần lúc bụng trống. Trường hợp chữa bệnh có thể tập trung làm nhiều lần hơn khi đến những âm có liên quan đến những rối loạn bệnh lý trong cơ thể.

Tập trung sức chú ý vào âm quyết trong thời gian thở ra là khâu quan trọng nhất trong Lục tự quyết. Do đó không nên nhẩm đếm hơi thở để khỏi phân tán tư tưởng. Có thể sử dụng cách lần chuỗi bằng tay với những chuỗi 24 hạt (hoặc hơn nữa) để kiểm soát được số hơi thở ở mỗi âm quyết.

ĐẶC ĐIỂM
Sự rung động của những âm tiết trong quá trình thực hành Lục tự quyết có công năng kích hoạt để khai mở một số đại huyệt dọc theo hai mạch Nhâm và Đốc giúp tăng cường sự trao đổi khí giữa nội khí và Thiên Địa khí và gia tăng chân khí.

Lục tự khí công là một phương pháp hô hấp tích cực. Thở sâu xuống bụng dưới giúp phát sinh nội khí ở Đan điền. Kéo dài hơi thở ra giúp gia tăng sự trao đổi chất ở các mô và các tế bào. Ép sát bụng dưới có thể tăng cường chức năng xoa bóp nội tạng của cơ hoành kích thích tiêu hoá và sự lưu thông khí huyết.

Đối với hệ thần kinh việc tập trung tư tưởng trong quá trình thực hành Lục tự quyết đặc biệt thì thở ra chậm và dài có tác dụng điều hoà thần kinh giao cảm giúp giải toả những triệu chứng bệnh lý do căng thẳng tâm lý gây ra.

Do quá trình thở khí ra Lục tự khí công được xem là một loại công phu thiên về tả thực  khử trược. Trược khí không chỉ thoát ra bên ngoài theo hơi thở ra ở miệng mà còn qua các huyệt vị và kinh lạc tương ứng với âm quyết và cả tay chân. Do đó trường hợp thực hành để chữa những bệnh như u bướu xơ hoá... người tập không nên ngồi kiết già để trược khí dễ dàng thông thoát ra 2 chân.

Tác dụng khử trược hay thanh tẩy của Lục tự khí công không phải chỉ bắt đầu từ kinh lạc hoặc phủ tạng mà phát triển ngay từ những trung tâm năng lượng ở cột sống nên còn gọi là tẩy tuỷ. 
Điểm đặc biệt của Lục tự khí công là hoạt hoá hai đường kinh một lên một xuống ở hai bên của cột sống qua đó gia tăng khả năng thanh hoá tuỷ sống. 
Sau một thời gian thực hành những người có khí cảm tốt có thể nhận biết được một luồng khí từ xương cùng đi lên dọc theo rãnh bên trái của cột sống. Khi đến đỉnh đầu luồng khí nầy sẽ theo rãnh bên phải cột sống đi xuống xương cùng. Đến xương cùng luồng khí nầy sẽ tự động kích hoạt chơn hoả đi lên mạch Đốc. Hiện tượng nầy trùng khớp với mô tả của những đạo sư Yoga về 3 nguồn năng lượng chính dọc theo cột sống. Luồng Ida mang năng lượng âm ở rãnh bên trái luồng Pingala mang năng lượng dương ở rãnh bên phải và luồng hoả xà Kundalini theo đường Soushoumna ở giữa cột sống đi lên. Đối với Lục tự khí công đây là một quá trình phát triển dần dà và tự nhiên người tập không nên tuỳ tiện vận hành.

LƯU Ý
Không phát tự quyết ra thành tiếng để tránh tán khí.
Khi thực hành Lục tự quyết sau quá trình xã trược khí sẽ là quá trình phản hồi tự nhiên thu thanh khí thông qua chính những huyệt vị kinh lạc mà trược khí đã được thải ra. Do đó Lục tự khí công nên phối hợp với tĩnh toạ để có thể tận dụng và phát huy quá trình phản hồi nầy trong việc thu Thiên Địa khí để tăng cường nội khí. Tĩnh toạ liền sau khi thực hành Lục tự quyết. Thời gian tĩnh toạ không giới hạn nhưng tối thiểu nên bằng với thời gian thực hành Lục tự quyết.
Tĩnh toạ được đề cập ở đây là phương pháp ngồi thiền tự nhiên không cần vận khí chỉ cần đạt đến tình trạng thư giãn và nhập tĩnh. Nhập tĩnh là tiến đến quá trình hoà hợp mà người xưa gọi là "Thiên Nhân hợp nhất". Về mặt chữa bệnh hoà hợp là sự cân bằng giữa Âm và Dương và sự hài hoà giữa ngủ tạng lục phủ. Đây cũng là quá trình tự điều chỉnh tự hồi phục của hệ thần kinh trung ương thông qua sự điều hoà của thần kinh giao cảm và cơ chế tương tác giữa thần kinh thể dịch và nội tạng. Do đó nếu phối hợp với ngồi thiền người tập sẽ không lo tập sai thứ tự hoặc sự sai biệt nhiều ít giữa các âm quyết.

Một trong những thứ tự để thực hành Lục tự quyết là thực hành theo thứ tự tương sinh. Mộc sinh Hoả. Hoả sinh Thổ. Thổ sinh Kim. Kim sinh Thuỷ. Thứ tự đó là HƯ HA HÔ HÍ SUY HU. Chữ HU thuộc hành Hoả liên quan đến Tam tiêu được làm sau cùng với ý nghĩa làm điều hoà và thông suốt giữa thượng tiêu trung tiêu và hạ tiêu. Một hình thức khác là tập theo thứ tự SUY HÔ HƯ HA HÍ HU. Thứ tự nầy có khuynh hướng tạo ra một vòng năng lượng từ dưới lên trên từ huyệt Trường cường đi lên theo cột sống đến đỉnh đầu để khai thông mạch Đốc.

Sau thời gian ngồi thiền cần quan tâm đến động tác xã thiền để giúp khí huyết lưu thông điều hoà và đưa chân khí lưu tán trở về Đan điền hoặc Mệnh môn.


LỤC TỰ KHÍ CÔNG (Thuan Nghia)

LỤC TỰ KHÍ CÔNG
MỘT MÔN CÔNG PHU ĐƠN GIẢN DỄ THỰC HÀNH NHƯNG CÓ HIỆU QUẢ PHI THƯỜNG TRONG VIỆC
PHÒNG NGỪA VÀ TRỊ BỆNH
BẢO VỆ SỨC KHỎE
                                                                                             
                
                  Institut für Traditionalle Chinesiche Medizin
 VIỆN NGHIÊN CỨU ỨNG DỤNG Y-HỌC CỔ TRUYỀN TRUNG-HOA

Thay cho lời nói đầu:

I“…126 hơi thở thời khắc đặng có bao nhiêu so với thời gian  đằng đẵng
của một đời người. 126 hơi thở thời gian chỉ để di dời năm bảy bước chân
ngoảnh đầu qua lại mấy lần đã hết thế mà công năng thần diệu vô cùng
trong thì đẩy lui bá bệnh ngoài thì hóa hợp với thiên nhiên tâm tư thảnh
thơi như trăng thanh gió thoảng thân thể vững bền như núi như sông.
Thế mà người đời nay cứ say mê tửu sắc hoang phí thời gian vào chuyện
hưởng lạc của đời thường chỉ có 126 hơi thở cũng không chịu bỏ công ra
mà dụng tập để cho Âm – Dương rối loạn khí lực của châu thân hư hao
cạn kiệt bệnh tật nảy sinh thống khổ vô cùng. Các con dấn thân vào y
nghiệp mang danh làm bậc Từ-mẫu của thiên hạ nên lấy Y-đức làm trọng
mà muốn lấy Y-đức làm trọng thì việc đầu tiên là khuyên nhủ người người
nhắc nhở con bệnh cố gắng rèn luyện dưỡng sinh bồi bổ chính khí đó
 là căn cơ cho việc bảo vệ sức khỏe. Được vậy mới thực trọn tình người Mẹ
chứ để người ta tìm đến khi đã nhuốm bệnh lúc đó mới trổ tài ra toa
thảo phương rồi công rồi phạt rồi bồi bổ   rồi cố sáp…Chỉ cần một sai
lầm nhỏ trong Vọng Văn Vấn Thiết một tý sơ suất trong Quân-thần-tá-sứ
Chánh-Phản Vi-Tà… thì có khác chi là hành nghề bá đạo trong Y-thuật
Nếu như quần sinh chưa tin tưởng vào diệu pháp nơi việc luyện tập
lục tự khí công bởi do công pháp quá đơn giản thời gian dụng pháp
ngắn ngủi mà hiệu năng thần hóa đến khó tin thì đó là cái lỗi của Y-sư
chưa đủ Y-đức cảm hóa người khác vậy. Lúc ấy phải tàng trữ lấy Chân
nguyên thâu nhiếp lấy tinh lực từ việc luyện tập Lục tự quyết mà cứu
trị cho người ta ngoài việc bồi dưỡng Y-lực còn phải tích lấy Y-đức
củng cố Danh phận từ đó lấy thân phận của Danh-y độ trí cho quần
sinh hiểu rằng : Tự mình rèn luyện dưỡng sinh nâng cao chính khí
cho cơ thể tất thì Vinh - Vệ cường tráng Tạng- Phủ điều hòa ngoài thì
chẳng sợ tà khí hung hiểm trong thì không lo nội thương quấy nhiễu.
Lúc gặp chuyện bất thường Nội khí bấy lâu đã được tu dưỡng tự động
điều tiết cân bằng thì bệnh tật  còn có cơ hội nào mà hoạnh phát
đó mới là pháp bảo mệnh thượng thừa nhất …”
                                     (trích Tổ huấn của Thanh Long Y phái)
              
                                                                     
 CHƯƠNG 1       
XUẤT XỨ CỦA LỤC TỰ KHÍ CÔNG


Sách Nội kinh một cuốn sách như là kim chỉ nam cho toàn bộ nền Y-lý cổ truyền Đông phương và cũng là nền tảng cơ sở cho mọi lý luận về nguyên tắc chẩn bệnh và trị bệnh cuả y học cổ truyền có  viết : “Người đời thượng cổ biết phép dưỡng sinh thuận theo qui luật Âm-Dương của bốn mùa biết tu thân dưỡng thần ăn uống có chừng mực làm lụng nghỉ ngơi có kỷ luật không vô cớ hao tổn tinh lực cho nên thân thể họ cường tráng tinh thần họ phấn chấn sống mãi đến trọn tuổi trời cho..”  Phép dưỡng sinh mà sách Nội kinh đề cập tới theo quan niệm của người xưa là thuận theo trời đất năm tháng 4 mùa dựa vào âm dương mà hô hấp tinh khí của vũ trụ bồi bổ nội khí của thân thể tu dưỡng tinh thần hòa hợp với thiên nhiên.

Đó không những là cơ sở mấu chốt của các môn Nội công Khí công rèn luyện dưỡng sinh theo phong cách Á-đông hiện nay mà còn là một cơ sở lý luận mang tính khoa học có sức thuyết phục rất cao trong việc bảo vệ sức khỏe con người.Trong công cuộc giao lưu văn hóa giữa Đông và Tây một xu thế phát triển  văn minh của thế kỷ 21 thì những cơ sở lý luận cũa Y-học cổ truyền Á-đông đóng một vai trò cực kỳ quan trọng nó không những đã thuyết phục mà còn được Y-học hiện đại thừa nhận như một môn Y-học thực nghiệm tồn tại song song với các bộ môn Y-khoa hiện đại khác. Đặc biệt trong việc rèn luyện sức khỏe phòng chống bệnh tật đẩy lui những căn bệnh hiểm nghèo thì những phương pháp của Y-học cổ truyền Á-đông lại được xem trọng hơn bởi vì ngoài vấn đề đạt được hiệu quả cao những phương pháp ấy lại được thực hiện đơn giản chi phí thấp và dễ dàng phổ cập trong đại chúng. Bởi vì vậy chúng ta chẳng lấy gì làm  ngạc nhiên trong những năm gần đây ở phương Tây nhan nhản khắp nơi có các Trung tâm Y-tế trường học phòng mạch bệnh viện…nghiên cứu và quảng bá các phương pháp trị bệnh như: Châm cứu (Akupunktur) Bấm huyệt(Akupressur) Yoga Khí-công (Qi-gong) thuốc Bắc (Chinesiche Kräuter Medizin) Vệ- đà (Ayurveda ) Thái-cực-quyền (Tai-tshi)  v..v.. Và những phương pháp đó đã được các cơ sở Bảo hiểm Y-tế thanh toán lệ phí điều trị.

Điểm khác biệt giữa Y-lý Á-đông (TCM) với y-học hiện đại (Schulmedizin) trong vấn đề sức khỏe của con người là Y-lý Á đông lấy việc nâng cao sức đề kháng của cơ thể (Chính khí) điều hòa các chức năng nội tạng (cân bằng Âm –Dương) trên cơ sở đó tác động tăng cường khả năng tự hồi phục của cơ thể lấy việc Phòng bệnh làm vấn đền tiên quyết chữa bệnh chỉ là thụ động thứ yếu. Và trong việc trị bệnh cũng lấy Nội khí làm chủ để điều hòa Khí-Huyết đào thải tận góc rể- mầm móng bệnh tật chứ không phải chỉ dập tắt triệu chứng như Tây-y.

Đại danh Y Hải Thượng Lãn Ông Lê Hữu Trác có viết. “ Thánh nhân trị khi chưa có bệnh không để bệnh phát ra rồi mới chữa trị khi chưa có loạn không để loạn rồi mới dẹp phàm sau khi có bệnh rồi mới dùng thuốc loạn đã thành mới dẹp cũng ví như khát mới bắt đầu đào giếng khi chiến đấu mới bắt đầu   đúc binh khí thì chẵng muộn lắm ru…….Ngũ vị là Chua Đắng Ngọt Cay Mặn. Lục-dục là sự ham muốn của Mắt Tai Mũi Lưỡi Thân thể Ý nghĩ. Thất tình là bảy loại tình chí của con người đó là Mừng Giận Lo Nghĩ Buồn Sợ Khủng khiếp. Trong thì làm thương tổn nội tạng ngoài thì hại 9 khiếu (Miệng 2 mắt 2 tai 2 lỗ mũi tiền âm hậu môn ) do đó mà sinh ra bệnh tật cho nên Thái Thượng Lão Tổ dùng phương pháp luyện khí để chữa bệnh ở Tạng-phủ phép lấy dùng cách thở ra để tiết khí độc ra ngoài dùng cách thở vào để thu lấy tinh khí của trời đất bù vào có thể sau một ngày đã thấy hiệu nghiệm nhỏ sau một tuần đã thấy hiệu nghiệm lớn sau một năm mọi bệnh tật đều hết tuổi thọ tăng lên rất nhiều…(Quyển thượng-Vệ sinh yếu quyết-Hải Thượng Lãn Ông Y Tâm lĩnh)

Theo quan niệm của y lý cổ truyền con người là một Vũ trụ thu nhỏ bởi vậy vạn vật trong vũ trụ đều có khả năng hoạt hóa ảnh hưởng đến dòng sinh lực tồn tại của con người và ngược lại dòng sinh hóa của con người cũng có thể thăng hoa để hóa nhập vào cội nguồn của thiên nhiên. Dựa vào nguyên lý đó các bậc Chân nhân Đạo sĩ các Danh y thời xưa ngoài việc  dùng cây cỏ chim muông và các vật thể hữu hình khác như đá cuội khoáng vật…để lấy những tinh chất đã hấp thụ Khí hóa khác nhau của thiên nhiên sử dụng như những vị thuốc  làm tăng cường nội khí điều hòa những rối loạn bệnh lý trong cơ thể con người thì  họ còn biết sử dụng những năng lượng siêu nhiên những vật chất vô hình để phục vụ cho việc bảo vệ sức khỏe và kéo dài tuổi thọ. Những năng lượng thiên nhiên thường được tận dụng nhất của người xưa là Trường sinh học của thuật Phong thủy thủy nhiệt của các nguồn suối ánh sáng có màu
 trong Quang đạo dẫn đặc biệt dùng kỹ thuật Âm thanh để trị bệnh đã đạt đến trình độ tinh xảo vô cùng     
                                                      
ví dụ như dùng chấn động của tiếng hét nội lực để đã thông kinh mạch trong môn Sư tử  hống của Thiếu lâm dùng Âm thanh của nhạc cụ như chiêng trống mõ ..hoặc âm điệu của giọng nói để dẫn dắt con người vào những trạng thái tâm lý nhất định nhằm mục đích dẫn dụ khai mở thức tỉnh khơi động những trung tâm năng lượng tiềm ẩn trong con người phục vụ cho vấn đề chẩn bệnh cũng như trị bệnh. Trong đó Lục Tự Khí Công là một phương pháp đặc thù đã vận dụng những chấn động vi tế của Âm thanh kết hợp với  hô hấp để tạo nên một phương pháp trị bệnh dưỡng sinh thần diệu.

Lục Tự Khí Công tạm dịch là môn công phu luyện khí theo 6 chữ còn gọi là Lục Tự Quyết (Khẩu quyết 6 chữ). Tương truyền do Thái Thượng Lão Tổ một Đạo nhân tu Tiên thời thượng cổ Trung hoa sáng lập. 

Lục-tự-khí-công của Thái thượng lão tổ ban đầu gồm có 7 chữ 1 chữ thở vào và 6 chữ thở ra do  trong  trường hợp luyện tập nào cũng chỉ sử dụng một chữ thở vào là chữ: “Hấp“  còn kỹ thuật luyện tập thay đổi là phụ thuộc vào sự tiết Tự của 6 chữ thở ra cho nên vẫn gọi là Lục-tự-khí-công.

Sáu chữ thở ra được phân biệt theo tính chất trường độ của hơi thở và được phân loại như sau:

1- Chữ HA là hà hơi ra
2- Chữ HƯ là thở phào ra
3- Chữ XU là thở ngắn
4- Chữ HU là thổi ra từ từ
5- Chữ XUY là thở dài ra
6- Chữ HY là thở rền rả điều hòa

Lục tự khí công đang lưu hành hiện nay là do Đạo trưởng Xích-Tùng-Tử tu luyện phép trường sinh ở núi Hoa-sơn nghiên cứu ứng dụng và truyền bá cho đời sau. Lấy 6 chữ của Thái Thượng làm cơ sở Xích Tùng-Tử không những chỉ dựa vào tính chất trường độ của từng tự quyết mà còn phân biệt Âm sắc động thái của từng Chữ  ứng với các  khí hoá ngũ hành của Vũ trụ và qui nạp vào tính chất hành khí của từng kinh mạch huyệt vị hoặc từng tạng phủ trong cơ thể.
Mỗi Tự quyết đặc trưng cho một hình thái năng lượng khác nhau có sức chấn động tương tác khác nhau nhưng lại có tính thâu nhiếp tàng trữ hỗ trợ phát tán hoặc khống chế lẫn nhau như trong một thể thống nhất mà triết học Á đông gọi là Tương-Sinh (Cái này tạo ra cái kia) hoặc là Tương-Khắc (Cái này khống chế cái kia).
Thông qua việc rèn luyện ứng dụng Lục tự quyết vào việc phòng bệnh và trị bệnh Đạo trưởng Xích-Tùng Tử đã lập nên một Y-phái đặc  biệt và đúc kết những tinh hoa kinh nghiệm vào cuốn : “Lục Tự Bệnh Lý Kỳ Thư“  (Thanh-Long Y phái ở Huế  có giữ một cuốn viết tay bằng bằng chữ Nôm) Sách có những  lý luận vi diệu về triệu chứng lâm sàng cũng như cách phòng chống bệnh tật được các Danh y ngày xưa xem như cẩm nang hành nghề.  Trải qua hàng ngàn năm lịch sử Lục-tự-quyết  không có gì thay đổi về căn bản kỹ thuật chỉ về việc trào lưu phát triển Lục tự quyết có nhiều lúc chìm lắng trong dân gian ẩn tích vào thâm sơn cùng cốc cùng với các đạo sĩ của Đạo giáo nhường lại cho những trào lưu dưỡng sinh rầm rộ khác như dịch cân kinh Bát đoạn cẩm của Thiếu lâm tự Thái cực quyền của Võ đang Ngũ hành hình ý quyền Ngũ linh quyền Thập nhị khí công Du-già( Yoga)  hoặc các môn khí công Nội gia của các Võ phái lừng danh khác. 

Sở dĩ Lục tự quyết không phát đại quang dương ồn ào náo nhiệt như các môn dưỡng sinh khác là vì Lục tự quyết chỉ đơn thuần là một môn dưỡng sinh   không có các động tác oai phong uy dũng bay bướm như võ học và mục đích rèn luyện cũng không phải để đạt đến những khả năng siêu phàm mặt khác những lý luận  trong Lục tự quyết cũng không phải là những lý  luận triết học thâm sâu có sức quyến rũ lý giải về nhân sinh quan và thế giới quan như các môn Dưỡng sinh khác mà luyện tập chỉ để Nâng cao chính khí-Điều hòa cơ thể-Phòng chống bệnh tật- kéo dài tuổi thọ  .
Chính vì vậy mà Lục Tự Quyết trong một khoảng thời gian dài của lịch sử chỉ được tồn tại và coi trọng trong các Gia-Y như một phương pháp  đặc biệt  để  nâng cao  Y-Lực trong nghề. Trong thời đương đại bởi nhịp điệu cuộc sống quá hối hả ráo riết thời gian sử dụng  quá nhiều cho những nhu cầu của đời sống hiện đại vì vậy người ta chỉ muốn tìm đến những gì đơn giản tiện lợi và dễ thực hiện nhưng vẫn đảm bảo hiệu quả cao. Lục tự khí công đáp ứng được những nhu cầu đó cho nên đã được tìm tòi nghiên cứu và dần dần được phổ biến rộng rãi như một phương pháp phòng bệnh ưu việt.

Hết chương I
  Chữ: SUY (xu) :
http://espanol.video.yahoo.com/watch/4764544/12720832       


CÁC NGUYÊN TẮC CƠ BẢN CỦA LỤC TỰ KHÍ CÔNG
                                 
 A)  Hình thái của Lục tư quyết:
    
 Tự quyết bao gồm có 6 CHỮ  hay nói cách khác có 6 Âm tiết khác nhau:
     
                                                 1- Chữ   HƯ   : 
    
Như tiếng gầm gừ trong cổ họng phát ra không phụ thuộc vào môi và lưỡi gần giống như âm “Hứ”        trong phản xạ tự nhiên của trạng thái tinh thần giận dữ thách thức bực bội hoặc bị kẻ thua mình dọa dẫm coi thường hay lúc muốn trấn áp người khác mà không muốn nhiều lời thường liên quan đến tính tự ái lòng  tự trọng và sự uất hận

                                                 2- Chữ   HA  
        
 Như thể hà hơi ra miệng há ra tự nhiên lưỡi đè xuống hàm dưới như thể hiện của âm thanh tự phát trước một sự nhận biết bất ngờ âm thanh phát ra tương tự như một câu hỏi đã được khẳng định “ Há ? “  hoặc như tiếng cười thoải mái tự nhiên  “ hà..hà“ Âm thanh tự phát này liên quan đến trạng thái thỏa mãn hài lòng                                                   

                                                3- Chữ   HÔ   
  
  Miệng hơi hé mở môi chu lại như vòng tròn hơi từ trong thoát ra   qua vành môi để tạo nên âm thanh. Tương tự như tiếng cười nhạo báng “ hô …hô..hô..“ thể hiện sự hiểu cái đúng của suy nghĩ trước sự nhầm lẫn về kiến thức của người khác. Hay là biểu hiện kết quả toại nguyện của sự tính toán lo toan suy nghĩ.

     
                                               4- Chữ   HI   
   
 Miệng bành ngang ra răng  khép hờ lưỡi hơi cong đầu lưỡi tỳ xuống chân răng của hàm dưới. Gần như tiếng khóc của người lớn  “ hí..hí..hí..“ thể hiện sự buồn đau mất mát

                                              5- Chữ   SUY

Môi chu lại rồi kéo bành ngang ra đồng thời hơi từ trong phát ra  ngoài qua vòm lưỡi hơi cong lên.Tương tự như âm  “ xùy..“ của  một người muốn ngăn chặn người khác đừng ồn ào quấy rối để chú ý theo dõi cảnh giác trước một vấn đề gì rất đáng quan  tâm hoặc lo ngại

      
                                              6- Chữ    HU 

 Miệng gần giống như phát chữ Hô nhưng môi chu lại nhỏ hơn chỉ chừa lại một lỗ nhỏ hơi được thổi mạnh ra đó tạo thành âm thanh  như gió thổi. tương tự như tiếng hú kéo dài của người đi rừng muốn thông báo kêu gọi cảnh báo cho người khác đang ở cách xa mình.
                                                     
 
                                                              
B) Luc tự quyết qui nạp với ngũ hành:

1) Khái niệm về Ngũ hành:
     
Ngũ-hành là 5 trạng thái cơ bản của vật chất theo quan điểm triết học Á-đông được phân loại thành 5 trạng thái hành khí khác nhau đặc trưng cho tính chất vận động của vạn vật. Ngũ hành là nền tảng cơ sở để hình thành các nguyên lý của Lục tự khí công 
a) Phân loại ngũ hành:

Hành  MỘC  có thể hiểu nôm na là có tính chất như  Gỗ Cây cỏ
   
Hành HOẢ  ----------------------------------------------- Lửa
    
Hành THỔ  ------------------------------------------------Đất Đá
     
Hành KIM   ------------------------------------------------Kim loại
       
Hành THỦY ------------------------------------------------Nước

b) Ngũ hành qui nạp vào thiên nhiên;
    
Ngũ Hành:       Mộc         Hoả          Thổ          Kim         Thuỷ

Mùa        :       Xuân        Hạ        Trưởng hạ    Thu          Đông
      
Phương hướng: Đông       Nam      Trung ương   Tây          Bắc

                                                     
                                                                 
c) Các qui luật của ngũ hành:

   
Ngũ hành có mối quan hệ rất  mật thiết với nhau tương tác hỗ trợ chế ngự lẫn nhau thông qua những qui luật nhất định:


    ° Qui luật tương sinh

Là hành khí này có thể phát sinh ra hành khí kia cũng có hàm nghĩa là nuôi dưỡng hỗ trợ giúp đỡ nhau để sinh trưởng và phát triển. Hành khí có khả năng sinh ra hành khác được gọi là Hành Mẹ (Mẫu) hành khí được sinh ra gọi là Hành Con (Tử).Mối quan hệ ngũ hành tương sinh vì vậy còn được gọi là  mối quan hệ Mẫu-Tử:

- Hành Mộc sinh ra Hành Hỏa: Ví dụ như Gỗ đốt cháy thành Lửa

- Hành Hỏa sinh ra Hành Thổ :Ví dụ như vạn vật bị cháy đều trở thành tro đất

- Hành Thổ sinh ra Hành  Kim: Ví dụ như Kim loại có từ đất đá quặng mà ra

- Hành Kim sinh ra Hành  Thủy: Ví dụ như Sương lạnh có trên kim loại

-Hành Thuỷ sinh ra Hành Mộc :Ví dụ như Cây cối nhờ có nước mà trưởng thành

                   (Mộc---->Hỏa------>Thổ----->Kim---->Thủy---->Mộc…..)
                                                          
                                                                                                                     (Mối quan hệ Mẫu- Tử trong ngũ hành khi được qui nạp vào Cơ thể con người theo cấu tạo của nội tạng và cấu trúc của kinh mạch huyệt vị đóng một vai trò hết sức quan trọng nó là nguyên tắc cơ bản của thủ pháp Bổ-Tả trong trị liệu Đông-Y. Cụm từ “Hư thì Bổ Mẫu Thực thì Tả Tử“ có hàm nghĩa là cơ quan nội tạng nào bị suy thoái chức năng thì bồi bổ ở cơ quan Mẹ cơ quan nào khí huyết ứ trệ quá tải thì phải tiết tả ở cơ quan Con . Khái niệm Mẹ Con là được hiểu theo ý nghĩa Mẫu-Tử ở trên. )

                                                                  
    ° Qui luật tương khắc: 


Có nghĩa là khống chế ngăn cản kìm hãm lẫn nhau để giảm bớt sự phát triển bừa bãi. Mối quan hệ tương khắc trong ngũ hành được xem là mối quan hệ Được-Thua:Nó thắng ta hay là ta thắng nó thể hiện ở đặc tính cái này có khả năng ngăn cản kìm chế thậm chí còn sát phạt cái kia:

-Hành Mộc  >Khắc chế < Hành Thổ_____Ví như Cây cỏ lấy hết dinh dưởng làm cho đất khô cằn

-Hành Thổ   >Khắc chế<  Hành Thủy____Ví như đất đá núi đồi ngăn cản dòng chuyển lưu của nước
     
-Hành Thủy >Khắc chế<  Hành Hỏa_____Ví như nước dập tắt được lửa
   
-Hành Hỏa  >Khắc chế<  Hành Kim______Ví như lửa nung cho kim loại chảy ra
      
-Hành Kim  >Khắc chế<  Hành Mộc______Ví như dao búa có thể chặt vụn cây cối….
     
Qui luật tương sinh và qui luật tương khắc là hai điều kiện không thể thiếu được để duy trì sự thăng bằng tương đối của vạn vật.Trong tương sinh có tương khắc trong tương khắc có tương sinh đó là qui luật chung về sự vận động biến hóa của tự nhiên nếu chỉ có tương sinh mà không có tương khắc thì không thể giữ được thăng bằng sự phát triển bình thường của sự vật. Nếu chỉ có tương khắc mà không có tương sinh thì vạn vật không thể sinh trưởng được.Trong Sinh hóa có Ức chế trong Ức chế có Sinh hóa đó là điều kiện tất yếu cho sự tồn tại của vạn vật.

Ngoài hai qui luật cơ bản đó mối quan hệ của ngũ hành còn tuân theo một vài qui luật phụ khác ví dụ như Ngũ hành tương thừa và Ngũ hành tương vũ
Tương thừa có hàm nghĩa là thừa thế thắng để lấn tới trấn áp cái kém mình ví dụ như bình thường thì Thổ chế ngự Thủy không cho Thủy phát sinh một cách tùy tiện nhưng khi Thổ quá dư thừa thì không phải là sự khống chế hữu ích nữa mà sinh ra sát phạt hình hại Thủy làm cho Thủy suy yếu dẩn đến mất cân bằng của sự phát triển.( “Cương tắc hại“ mạnh quá thì hình hại)
Tương vũ có hàm nghĩa khi có thế thắng thì lấn lướt cái đáng ra khống chế mình ví dụ lúc bình thường thì Thủy khắc chế Hỏa nhưng có khi vì Hỏa quá mạnh Thủy không thể nào khống chế được làm hao tổn tiềm lực của chính mình dẫn đến bị suy yếu cho nên coi như ngược lại Hỏa lại khắc hại Thủy ( “ Thừa tắc nãi chế“ :Thừa thãi thì khống chế lại )

Qui luật Tương thừa và tương vũ là hiện tượng khác thường (phản thường) của qui luật Ngũ hành tương sinh ngũ hành tương khắc (chính thường).Tuy rằng là phản thường nhưng lại có tính tất yếu trong chuỗi vận động của vật chất.
                                                                
2) Lục tự qui nạp vào ngũ hành.

      
Qui nạp lục tự vào ngũ hành là xác định tính chất chấn động của từng tự quyết một cách cụ thể thông qua những đặc điểm tương ứng của từng loại ngũ hành cũng như các qui luật vận động của nó
      
                       Chữ HƯ----------------ứng với hành-------------- MỘC
                       Chữ HA----------------ứng với hành---------------HỎA
                       Chữ HÔ----------------ứng với hành---------------THỔ
                       Chữ HI-----------------ứng với hành---------------KIM
                       Chữ SUY--------------ứng với hành---------------THỦY
                       Chữ HU ---------------ứng với hành----------------HỎA

3) Lục tự tương sinh

      
Khi đã được qui nạp vào ngũ hành thì tất cả các Tự quyết đều phải tuân theo các qui luật vận động của ngũ hành  
     
Vòng lục tự tương sinh có chữ  khởi đầu gọi là vòng : 
Nhật khởi- Đông khai
Có vòng tương sinh theo thứ tự     : HƯ—HA—HÔ—HI—SUY—HU
       
Vòng lục tự tương sinh có chữ HA  khởi đầu gọi là vòng : 
Chính Dương vi quân
Có vòng tương sinh theo thứ tự   :  HA—HÔ—HI—SUY—HU—HƯ
    
Vòng lục tự tương sinh có chữ  khởi đầu gọi là vòng 
Ngũ trung đại hóa
Có vòng tương sinh theo thứ tự    :  HÔ—HI—SUY—HU—HƯ—HA
     
Vòng lục tự tương sinh có chữ HI khởi đầu gọi là vòng:
Tây kết vi thần
Có vòng tương sinh theo thứ tự    : HI—SUY—HU—HƯ—HA—HÔ
      
Vòng lục tự tương sinh có chữ SUY   khởi đầu gọi là vòng:    
Vọng nguyệt tàng nguyên
Có vòng tương sinh theo thứ tự    : SUY—HU—HƯ—HA—HÔ—HI
        
Vòng lục tự tương sinh có chữ HU  khởi đầu gọi là vòng :
Tàng dương tá sứ
Có vòng tương sinh theo thứ tự    : HU—HƯ—HA—HÔ—HI—SUY
      
Trong 6 vòng Lục tự tương sinh thường được sử dụng nhiều nhất là vòng  Nhật khởi đông khai ( chữ HƯ đứng đầu) kế đến là vòng Vọng nguyệt khai nguyên (chữ SUY đứng đầu) sau là tới vòng Ngũ trung đại hóa (chữ HÔ đứng đầu) còn các vòng còn lại rất ít khi sử dụng đến

                                                                                
3-Lục tự quyết qui nạp với cơ thể con người

Tự Quyết:     
        HA         HÔ          HI           SUY               HU
             
Tạng:          Gan          Tim       Lá lách     Phổi        Thận            Màng tim
             
Phủ:          
Túi mật  Ruột non  Dạ dày     Ruột già    Bọng đái     Tam tiêu
      
Ngoại quan:  
Mắt      Lưỡi        Miệng      Mũi           T ai              Lưỡi
      
                                                                       
Thể chất:    
Gân       Mạch        Thịt cơ        Da        Xương             Mạch
       
Thể trạng   
Huyết    Thần        Tinh       Tân dịch      Khí               Sắc
Tình chí:      Giận      Mừng        Lo nghĩ    Buồn      Khiếp sợ         Vui vẻ
                              
Chức năng:
Phát sinh Phát triển Chuyển hoá Thu nhiếp  Tàng trữ       Phát triển
    
4-Lục tự quyết qui nạp với thời gian:
               
Lục tự ứng với 4 mùa:
 
Chữ HƯ ------------------------ứng với--------------------- Mùa Xuân
Chữ HA-------------------------ứng với----------------------Mùa Hè
Chữ HÔ-------------------------ứng với----thời gian giao mùa giữa Hè và Thu
Chữ Hi--------------------------ứng với----------------------Mùa Thu
Chữ SUY-----------------------ứng với----------------------Mùa Đông
Chữ HU-------------------------ứng với----------------------Mùa Hè

Lục tự ứng với thời gian trong ngày:
Chữ HƯ-------------------------ứng với thời gian từ 4  đến 8  giờ sáng
Chữ HU-------------------------ứng với thời gian từ 8  đến 10 giờ trưa
Chữ HA-------------------------ứng với thời gian từ 10 đến 13 giờ chiều
Chữ HÔ-------------------------ứng với thời gian từ 13 đến 15 giờ chiều
Chữ HI--------------------------ứng với thời gian từ 15 đến 20 giờ tối
Chữ SUY----------------ứng với thời gian từ 20 giờ đêm cho đến 4 giờ sáng hôm sau

                                                                       
5-Nguyên tắc thu nhiếp Lục tự quyết:
    
Bí quyết của Lục tự khí công là phương pháp thở : hít vào bằng mũi thở ra bằng miệng khi thở ra kết hợp với niệm tự quyết lời quyết không phát ra thành tiếng chỉ tồn tại trong tư tưởng.
  
Đây là một loại Tĩnh công mà công pháp không cần bất cứ một động tác chiêu thức cử động nào của cơ thể. Cách thở cực kỳ đơn giản chỉ thở có hai thì: Hít vào-Thở ra không nín hơi.  Tuy đơn giản như vậy nhưng sự kết hợp đặc biệt giữa hô hấp và việc tiết  mỗi nhiếp Tự quyết có thể tạo ra những xung lực có hiệu ứng khai mở và thanh tẩy hết sức kỳ diệu . Mỗi Âm tự đều tàng ẩn trường độ cường độ tần số cũng như những âm hưởng đặc thù có rung động nội lực khác biệt để kích thích điều chỉnh những rối loạn bệnh lý của từng cơ quan nội tạng khác nhau. Mặt khác việc luôn luôn sử dụng một chuỗi Lục tự tương sinh hoàn chỉnh có tác dụng điều hoà nội khí cân bằng âm-dương nâng cao chính khí tổng thể thúc đẩy khả năng tự phục hồi và bảo toàn chức năng  hoạt động của toàn bộ cơ thể.


PHƯƠNG PHÁP LUYỆN TẬP LỤC TỰ KHÍ CÔNG


 1-Chuẩn bị:
       
- Tắm gội sạch sẽ quần áo nới lỏng rộng rãi thoải mái – “ngoại khiết” - Chọn nơi yên tĩnh thoáng mát không có sự quấy nhiễu ( tránh trường hợp vừa luyện tập vừa mở Truyền hình ) “ tịnh viên”- Ngồi xếp bằng thoải mái hoặc ngồi trên ghế thả lỏng hai chân chạm đất- “nhu tọa” - Hai tay để lên đùi một cách tự nhiên “thủ-túc giao hòa”- Eo lưng hơi thót lại hai vai buông lỏng - “ yêu bối hướng tâm kiên ngung hướng hạ” - Cằm hơi thu vào để từ gáy xuống thắt lưng tạo thành một đường thẳng - “hậu thân trực chỉ” - Hai mắt khép hờ nhẹ nhàng vô tư lự ( “ Lãn miêu mục thị” : như mắt con mèo lười ngái ngủ)  
      
2-Thực hành: 
      
  a) phương pháp thở và kỹ thuật tiết-nhiếp Tự quyết:  -Hít vào bằng mũi hít xuống bụng dưới bụng hơi phình ra. Chỉ cần trong ý niệm biết rằng ta đang hít vào một luồng không khí trong sạch từ đỉnh đầu đi xuống bụng dưới không cần quan tâm khí đi như thế nào và cũng không cần thiết cố hít vào thật sâu  - Thở ra bằng miệng khi thở ra kèm theo việc trong ý nghĩ phát ra tự quyết ở mỗi hơi thở tự quyết chỉ phát ra một lần và ngân vang cho đến cuối hơi thở. Trong khi thở ra môi và lưỡi đặt ở vị trí thích hợp để phát ra ÂM QUYẾT đã chọn. Đặc biệt lưu ý Chỉ phát ra tự quyết bằng ý niệm mà không phát ra thành tiếng sự rung động như có thể nghe được rõ ràng nhưng chỉ trong tâm thức chứ không phát ra âm thanh thực sự   - Đến cuối hơi thở miệng ngậm lại đầu lưỡi chạm nướu răng trên và tiếp tục hít xuống bụng dưới để bắt đầu một chu kỳ thở tiếp theo. Hơi thở này tiếp theo hơi thở kia liên tục khoan thai nhịp nhàng đều đặn. Không thô không ngắt quãng không gấp gáp không dồn dập.
      
b)Thực hành Lục tự tương sinh: - Luyện tập Lục tự quyết là luyện tập theo một vòng Lục tự tương sinh hoàn chỉnh chứ không phải luyện tập từng Tự quyết riêng biệt mổi Tự quyết được lặp đi lặp lại theo một lượng số có hạn định rồi Tự quyết này nối tiếp Tự quyết kia theo qui luật của Lục tự tương sinh hết một vòng Lục tự tương sinh là kết thúc phần thực hành tự quyết -Có hai cách luyện tập Lục tự quyết:  Luyện tập dưỡng sinh nâng cao chính khí và luyện tập để trị bệnh. Mỗi một cách luyện tập chỉ khác nhau về số lần tiết tự và thời điểm luyện tập mà thôi chứ về kỹ thuật không có gì thay đổi.                                                                            

      
*
Luyện tập dưỡng sinh: Tùy thuộc vào thời gian trong ngày ta chọn thời điểm luyện tập vào lúc nào thì có vòng Lục tự tương sinh tương ứng với thời điểm đó. Có 3 thời điểm trong ngày luyện tập có hiệu quả nhất
       
° Từ 5 đến 9 giờ sáng chọn vòng Lục tự tương sinh  
Nhật khởi- Đông khai  tức là vòng tương sinh có Chữ HƯ đứng đầu (HƯ-HA-HÔ-HI-SUY-HU) để luyện tập. Sau khi đã chuẩn bị tư thế tập luyện như đã trình bày trên bắt  đầu quá trình hô hấp tiết tự: Hít vào từ từ bằng mũi nhưng lại tưởng tượng như có một luồng thanh khí đi vào đỉnh đầu và hướng xuống bụng dưới đồng thời lúc đó bụng hơi phình ra hơi thở vào vừa đủ thoải mái ( không cần thiết hít vào thật sâu) tiếp nối ngay lúc đó bụng từ từ thót lại bắt đầu kỳ thở ra miệng mở nhẹ như chuẩn bị phát âm chữ HƯ (xem phần hình thái của tự quyết) theo với luồng hơi như thể được ép ra từ bụng dưới ra ngoài là âm tự HƯ được sự chỉ đạo của tâm tưởng phát ra và ngân dài cho đến tận cuối hơi âm tự được phát ra thực sự với mọi nguyên lý cấu trúc hoàn chỉnh của sự phát âm nhưng lại không thành tiếng hay nói một cách khác dễ hiểu hơn là người luyện tập nghe được trong tâm trí của mình rõ ràng âm tự phát ra nhưng người ngồi bên cạnh không nghe rõ. Khi hơi thở ra vừa hết cũng không cần phải cố xả thật hết hơi thì lại tiếp tục hít vào để tiếp tục chu kỳ tiết tự mới. Cùng với hơi thở ra mỗi tự quyết được thực hiện 21 lần lần lượt từ Tự quyết HƯ 21 lần rồi đến Tự quyết HA 21 lần cho đến Tự quyết HU thì kết thúc một buổi tập.Tổng cộng tất  cả là 126 hơi thở tiết tự. Phân tích cả quá  trình thì có vẻ là khó thực hiện nhưng khi đã nắm vững  Nguyên lý việc tập luyện rất đơn giản. Ví dụ khi hít vào chỉ cần bụng hơi phình ra miệng ngậm lại là bắt buộc hơi phải theo mũi để vào lúc đó chỉ cần đưa sự chú ý lên đỉnh đầu thì tự nhiên cảm giác như thể có luồng hơi chạy vào đỉnh đầu hít vào phình bụng ra khi đủ hơi  theo phản xạ lúc xả hơi ra tự nhiên bụng lại tự động thóp vào chỉ cần đưa sự chú ý của tư tưởng vào âm tự nơi vòm miệng là đã thực hiện được sự tiết tự như ý muốn.
        
° Từ 13 cho đến 15 giờ chiều thì chọn vòng Lục tự tương sinh
Ngũ Trung Đại Hóa tức là vòng tương sinh có chữ HÔ khởi đầu:  (HÔ-HI-SUY-HU-HƯ-HA) lần lượt luyện tập như đã trình bày trên            
         
° Từ  20 giờ tối cho đến quá nửa đêm chọn vòng
Vọng Nguyệt Tàng Nguyên tức là vòng tương sinh có chữ SUY khởi đầu để tập luyện  (SUY-HU-HƯ-HA-HÔ-HI)                 
       
Tại sao ở 3 thời điểm trên luyện tập Lục tự khí công lại có hiệu quả  hơn các thời điểm khác? và tại sao ở mỗi thời điểm lại phải sử dụng mỗi vòng Lục tự khác nhau? Nếu nắm vững các qui luật vận hóa của ngũ hành ứng với qui luật vận động của Vũ trụ cũng như qui nạp vào cơ thể  con người như đã trình bày ở phần Các nguyên tắc cơ bản của Lục tự khí công thì câu hỏi đó rất dễ giải thích.
Ở mỗi vòng lục tự tương sinh chữ khởi đầu đóng vai trò rất quan trọng nó quyết định toàn bộ tính chất chấn động và khả năng hành hóa cho cả vòng chữ khởi đầu mang Hành gì thì cả vòng tương sinh đều mang tính chất của hành đó.

Ví dụ chữ HƯ mang hành Mộc thì vòng Lục tự “ Nhật khởi-Đông khai” có chữ HƯ khởi đầu cũng mang Hành Mộc tương tự ở các vòng Lục tự khác cũng vậy. Ngoài ra mỗi vòng Lục tự mang một ý nghĩa tượng trưng cho khả năng tác động của nó vào quá trình hoạt động sinh trưởng và tồn tại của con người.

Ví dụ: -Vòng Nhật khởi-Đông khai mang hành Mộc vì chữ khởi đầu là chữ HƯ ( hành Mộc). Đối với thiên nhiên cũng như cơ thể con người hành Mộc ứng với sự khai mở phát sinh cho một chu kỳ vận hóa (Phát triển và tồn tại). Hành Mộc tương ứng với phương Đông tương ứng với với giờ Dần giờ Mão :từ 3 đến 5 từ 5 đến 7 giờ  (xem kỹ phần Lục tự qui nạp với ngũ hành) .Vòng lục tự có tên là Nhật khởi  ( mặt trời mọc) -  Đông khai ( mở ở hướng Đông) ngoài ý nghĩa là hành Mộc ứng với phương Đông vào lúc mặt trời mọc hai chữ “khởi”: là bắt đầu và chữ “khai”: là khai mở còn có ý nghĩa nói đến khả năng khai mở nói đến năng lượng chấn động thúc đẩy cho một vòng sinh hóa khởi động. 
Tương tự  như vậy vòng Lục tự Ngũ trung đại hóa có chữ HÔ đứng đầu chữ HÔ thuộc hành Thổ cho nên cả vòng Lục tự này đều là hành Thổ. Hành Thổ đối với quá trình sinh hóa của cơ thể là biểu tượng cho sự phát tán hoạt hóa của năng lượng vật chất được hấp thụ qua đường tiêu hóa (khí hậu thiên)  năng lượng vật chất này theo Đông y là bao gồm Khí Huyết và Tân dịch hai chữ Đại hóa của vòng Lục tự tương sinh này bao hàm ý nghĩa là Hành khí Hoạt huyết và dưỡng tân nói tóm lại sự chấn động của vòng Lục tự này là giúp cho khí huyết được lưu thông mạnh mẽ khắp thân thể. 

Còn vòng Lục tự Vọng nguyệt tàng nguyên dịch ra nghĩa đen là Nhìn trăng mà thu giữ lấy nguyên khí. Chỉ có ban đêm mới có trăng ban đêm là giờ hợi giờ tý thuộc hành Thủy bởi vậy mới chọn vòng  lục tự tương sinh có hành thủy là chữ SUY khởi đầu là vậy và nó có tác dụng với  sự sinh hóa của cơ thể là hỗ trợ quá trình tàng trữ tích lũy   giữ gìn và bảo vệ nguyên khí. 

Tóm lại chọn 3 vòng Lục tự tương  sinh này  sở dĩ có những đặc điểm đặc  thù  tương ứng với các thời điểm thích hợp trong ngày là vì 3 vòng Lục tự này mang 3 hành khí  Mộc Thổ Thủy là đại diện cho 3 giai đoạn quan trọng nhất của quá trình phát triển và tồn tại của khí hóa. (Qui luật phát triển tất yếu của vạn vật đều nhất định phải trải qua các giai đoạn: Phát sinh-Trưởng thành-Hành hóa-Thu nhiếp và Tàng trữ).

Khí Mộc thịnh vượng nhất buổi tảng sáng   có khả năng kích động sự phát sinh. Khí Thổ thịnh vượng nhất vào buổi xế trưa có khả năng kích hoạt sự phát tán thăng hoa và lưu chuyển. Khí Thủy thịnh vượng nhất vào buổi  tối có khả năng thúc đẩy quá trình tích lũy tàng trữ  và bảo vệ. Ngoài những yếu tố cơ bản ấy yếu tố tiện lợi cho sinh hoạt hàng ngày cũng được chú trọng tảng sáng xế trưa và chiều tối là những thời điểm thuận lợi để thực hành và luyện tập. Như đã nói trên đó là 3 thời điểm trong  ngày tương ứng với 3 vòng lục tự tương sinh mà người luyện tập dưỡng sinh bình thường đạt được hiệu ứng khí hóa tối đa nhất. 

Thực ra luyện tập bất kỳ một vòng Lục tự tương sinh nào   và vào thời điểm nào củng đều có kết quả nâng cao chính khí điều hòa khí huyết và củng cố thể trạng để bảo vệ sức khỏe cả. Tuy nhiên nếu có điều kiện thì luyện tập 3 lần trong 1 ngày với 3 vòng Lục tự đã chọn thì tốt nhất còn không chỉ cần mỗi ngày một lần chuyên cần đều đặn đã đạt được những thành tựu mà không có một thứ thuốc bổ dưỡng nào sánh kịp.

Ngoài ra muốn có hiệu quả tốt hơn cho việc phục hồi các chức năng bị rối loạn lệch lạc thì nên căn cứ vào tình trạng thể khí của cơ thể để lựa chọn vòng Lục tự thích hợp. Ví dụ: “..tình trạng khí huyết thiếu. Khả năng thu nạp dinh dưỡng kém kèm theo những triệu chứng  hay mệt mỏi chán chường  ủ dột u uất thần sắc bạc nhược v..v   đó là do nguyên nhân lệch lạc ở chỗ  phát động khởi đầu của dòng sinh khí vì vậy nên chọn vòng Lục tự “Nhật khởi-Đông khai” mà luyện tập.

Sinh khí đầy đủ dinh dưỡng dư thừa mà thần sắc không tươi nhuận đau nhức  thường xuyên… là do rối loạn nơi chỗ hoạt hóa vì vậy mà chọn vòng Lục tự “Ngũ trung đại hóa” mà dùng. Sinh khí hoạt hóa khắp châu thân phát tán bộn bề nơi kinh mạch sức khỏe như dư thùa  mà tâm thần vẫn hoảng hốt  ăn nói cuồng ngôn bạo ngữ ngang ngạnh hiếu chiến hỷ nộ thất thường tham dâm loạn dục ..v.v..là bởi lệch lạc nơi khâu tàng trữ do khả năng thâu nhiếp giữ gìn lỏng lẻo nên để cho Chân khí không có chỗ nương tựa bám víu mà lồng lộn như ngựa điên loạn lưu nơi kinh mạch thất tán ra ngoài là vậy. Khi gặp tình trạng này nên chọn vòng “Vọng nguyệt tàng nguyên” chuyên cần mà luyện năm bữa bảy ngày tất khỏi.” (LụcTự Bệnh Lý Kỳ Thư ) Kinh nghiệm người xưa ghi lại 
 “ Lưỡng thuận đắc thời chi sở dụng                                            
Minh khai đông khởi vị tòng sinh                                               
Mãn ngọ tọa trung luân đại hóa                                              
Nhập dạ tàng nguyên thâu nhiếp bình…”                                                                   (Sách Lục tự kỳ môn dị pháp) 

       
Dịch nghĩa : Gặp thời điểm mà có hai có 2 cái thuận lợi thì nên dùng như buổi hừng đông một là khí Mộc thịnh vượng nhất hai là lúc vừa ngủ dậy chuẩn bị cho một ngày mới thuận tiện cho việc rèn luyện thì dùng vòng Nhật khởi-Đông khai là vòng tòng sinh mà luyện. Quá trưa vừa phù hợp với giờ nghỉ trưa khí thổ lại cường tráng ngồi ở trung tâm mà luân chuyển vòng đại hóa (Ngũ trung đại hóa). Vào đêm khi thủy khí đầy tràn lại vừa qua khỏi một ngày vận động đến thời nghỉ ngơi là lúc rất phù hợp để tàng trữ nguyên khí thu nhận tinh khí trở lại nơi tiên thiên điều tiết quân bình khí huyết  đó là chức năng của vòng lục tự Vộng Nguyệt Tàng Nguyên       
       
13  °
Luyện tập để trị bệnh
          
Kỹ thuật luyện tập Lục tự khí công để trị bệnh về căn bản hoàn toàn giống như kỹ thuật luyện tập dưỡng sinh đã trình bày ở trên. Nhưng về tình tự  và số lần tiết tự có khác nhau. 
                
-Về thời gian luyện tập không nhất thiết phải lựa chọn thời gian thích hợp một cách kỹ càng như các Cổ thư chỉ dạy. Ví dụ bệnh ở tạng phủ nào thì phải lựa chọn thời gian tương ứng với tạng phủ ấy để luyện như bệnh về Phổi thì phải chọn giờ Thân giờ Dậu bệnh về Tim mạch thì chọn giờ Tỵ giờ Ngọ v..v...Thứ nhất là bởi việc chọn lựa thời gian phức tạp không giản tiện như yêu cầu của phương pháp, thứ hai là hiệu quả không có gì khác biệt lớn vì năng lượng chấn động kích thích chủ yếu phụ thuộc vào hình thể của Tự quyết. Về thời gian nếu được chỉ tuân thủ theo 3 thời điểm trong ngày như đã trình bày ở phần Luyện tập dưỡng sinh (xin tham khảo phần Lục tự qui nạp vào thời gian)  -
                   
Căn cứ vào bệnh tật  ở tạng phủ nào trong Nội tạng bệnh có liên quan đến cơ quan bên ngoài nào liên hệ đến chức năng nào thì chọn Tự quyết tương ứng theo nguyên tắc Lục tự qui nạp vào cơ thể con người như đã trình bày ở phần “ Các nguyên tắc cơ bản của Lục tự khí công” để đưa ra liệu trình luyện tập hợp lý (sẽ trình bày cụ thể ở phần Ứng dụng Lục tự quyết trị bệnh nan y)
                 
-Liệu trình luyện tập tiết tự để trị bệnh có 3 giai đoạn còn gọi là 3 vòng: 
*
Vòng 1
  gọi là vòng khai mở vòng này bắt đầu từ Tự quyết đầu tiên cho đến tự quyết cuối cùng lần lượt mỗi tự quyết chỉ thực hành có 6 lần tiết tự tổng cộng tất cả có 6 lần 6 là 36 hơi thở .Vòng 1 người xưa gọi là vòng “Tiểu chu Thiên Địa”  Sách  Lục tự bệnh lý kỳ thư gọi là vòng “Thiên cang” sách Lục tự kỳ môn dị pháp gọi là “Chu khởi”. Thanh-long y án khảo luận gọi là “Tam thập lục bảo khí” còn gọi là vòng “Bảo khí” .Tuy khác tên  gọi nhưng cùng chung một ý nghĩa mục đích và liệu pháp. Sau khi vừa kết thúc vòng 1 thì tiếp tục ngay vòng 2 không để gián đoạn. 
*
Vòng2
 : gọi là vòng hành hóa gọi là vòng chứ thực ra giai đoạn này chỉ thực hành tiết tự  một Tự quyết liên quan đến cơ quan bị bệnh mà thôi.Và tự quyết này được thực hiện với 18 lần hơi thở liên tục vòng 2 còn có tên gọi là “Trung chu Thiên địa”. Sách Lục tự bệnh lý kỳ thư gọi là vòng “Nhân hoá”. Thanh-long y án khảo luận gọi là “Thập bát La hán phục nguyên” còn gọi là vòng “Phục nguyên”. Sách  Lục  tự kỳ môn dị  pháp  gọi là “Hoạt chu”. Thực hiện xong vòng 2 tiếp tục thực hiện vòng 3.

Vòng 3
 : gọi là vòng hòa tiết vòng này mỗi Tự quyết trong vòng Lục tự tương sinh được thực hiện 12 lần tiết tự. Tổng cộng là 12 lần 6  bằng 72 hơi thở. Vòng 3 người xưa gọi là  vòng “Đại chu Thiên địa”. Sách Lục tự bệnh lý kỳ thư gọi là vòng “Địa tàng”. Sách Lục tự kỳ môn dị pháp gọi là “Hòa chu”. Thanh-longY án khảo luận gọi là “Thất thập nhị hòa công” còn gọi là vòng “Hòa công” Tổng cộng toàn bộ một liệu trình luyện tập trị bệnh là tiết nhiếp 126 Hơi thở (36+18+72=126 lưu ý luôn luôn nhớ kỹ phép số này). 
Một vài ví dụ minh họa phương pháp luyện tập trị bệnh:
                    
-  Bệnh về tai :   như ù tai (Tinitus) viêm tai    giữa(Mitteohrenzündung) lãng tai v..v..So sánh với bảng Lục tự qui nạp vào cơ thể thì Tai ứng với Chữ SUY trong lục tự quyết vì vậy chọn chữ SUY làm tâm điểm cho quá trình tập luyện. Khi đã biết chữ SUY là Tự quyết trung tâm thì  nên chọn vòng Lục tự tương sinh Vọng Nguyệt Tàng Nguyên để luyện là tốt nhất vòng lục tự tương sinh này thời gian thích ứng cho thực hành là vào buổi tối như đã trình bày ở trên.

Quá trình thực hành tiết tự như sau: Buổi tối sau khi tắm gội sạch sẽ áo quần rộng rãi thoải mái tìm nơi yên tĩnh chọn tư thế ngồi thích hợp thả lỏng toàn thân hai mắt nhắm hờ cổ ngay lưng thẳng. Hít vào từ từ bằng mũi đồng thời bụng hơi phình ra đặt sự chú ý lên đỉnh đầu để tạo cảm giác như có một luồng thanh khí đi vào từ đây chứ không phải đi vào bằng mũi hơi vào vừa đủ miệng chuẩn bị tư thế để phát âm chữ SUY đồng thời ép bụng để tiết hơi ra miệng tư tưởng và sự chú ý hoàn toàn tập trung vào chữ SUY hơi thở được đẩy ra từ từ qua cấu trúc chữ SUY của vòm miệng ra ngoài tư tưởng suy nghĩ đang phát ra chữ SUY nhưng chỉ tồn tại trong Tiềm thức chứ âm hưởng không thực sự có thật. (Âm tự tồn tại và được phát ra trong tâm thức chính là ở dạng tàng ẩn bên trong cho nên mang tải sức chấn động của Nội khí rất lớn) .Tiếp tục hơi thở vào như trước rồi lần lượt tiết tự chữ SUY theo nhịp thở như thường lệ sau khi tiết tự chữ SUY đủ 6 lần thì tiếp nối hơi thở để tiết tự chữ HU. Thứ tự lần lượt chữ  SUY 6 lầnàHU 6 lầnà chữ HƯ 6 lần à chữ HA 6 lần àchữ HÔ 6 lần à chữ HI 6 lần . Đến đây là kết thúc vòng 1 tức là vòng khởi động không được dừng lại làm gián đoạn nhịp thở mà phải liên tục tiếp nối nhịp thở tiết tự của vòng 2. Lại hít vào bằng mũi tư tưởng tập trung lên đỉnh đầu…..Thở ra kèm theo việc tiết tự chữ SUY vì chữ SUY là chữ trung tâm đã chọn cho liệu pháp trị bệnh về Tai. Chữ SUY được thực hành tiết tự 18 lần liên tục đến đây là kết thúc vòng 2 tức là vòng hoạt hóa cũng có nghĩa là vòng chủ chốt để trị bệnh. Tiếp tục nhịp thở tiết tự của vòng 3 lại bắt đầu từ chữ SUY nhưng mỗi tự quyết thực hiện đến 12 lần theo thứ tự sau: chữ SUY 12 lầnà chữ HU 12 lần à chữ HƯ 12 lần àchữ HA 12 lần à chữ HÔ 12 lần à HI 12 lần. Đến đây là kết thúc một buổi thực hành tiết tự.  Vì điều kiện thời gian bó buộc không thể luyện tập vào buổi tối để thực hành vòng lục tự tương sinh Vọng nguyệt tàng nguyên ( là vòng Tự quyết để trị bệnh về Tai thích hợp nhất) thì chọn thời gian khác với vòng Lục tự khác vẫn đạt được hiệu quả tốt.
Nếu thời gian luyện tập vào buổi sáng thì như đã trình bày ở trên chọn vòng lục tự Nhật khởi-Đông khai và trình tự luyện tập như sau:Chữ HƯ 6 lần và chữ HA 6 lần và chữ HÔ 6 lần và chữ HI 6 lần và chữ SUY 6 lần và chữ HU 6 lần và chữ SUY 18 lần và chữ HƯ 12 lần và chữ HA 12 lần và chữ HÔ 12 lần và chữ HI 12 lần và chữ SUY 12 lần và chữ HU 12 lần. 
Nếu thời gian luyện tập vào xế trưa thì chọn vòng Ngũ trung đại hóa trình tự luyện tập như sau:Chữ HÔ 6 lần và chữ HI 6 lần và chữ SUY 6 lần và chữ HU 6 lần và chữ HƯ 6 lần và chữ HA 6 lần và chữ SUY 18 lần và chữ HÔ 12 lần và chữ HI là 12 lần và chữ SUY 12 lần và chữ HU 12 lần và chữ HƯ 12 lần và chữ HA 12 lần . - Hết